Beste lezer
Na twee fijne concerten in
Hoeilaart en Tombeek is onze concertagenda ’30 jaar Orgelkring Druivenstreek’
halverwege.
De kwakkelzomer kwam ons goed uit om zonder overmatig zweet of
gezondheidsrisico enkele belangrijke stappen te zetten aan de instrumenten die
als volgende op het programma staan. Straks
meer daarover, maar wees eerst en vooral zeer welkom op de concerten die eraan
komen:
| Zaterdag 23 september 2023 om 20.00 u. Orgelconcert in de O.L.Vrouwekerk te Huldenberg Annelynn Ballieu en Michel Goossens spelen werk van D. Buxtehude, J.S. Bach, J.N. Lemmens, Th. Dubois, e.a. |
Na het Kerckhofforgel van Hoeilaart en het Smetsorgel van Tombeek, volbloeden van respectievelijk romantische en barokke signatuur, komen we toe aan instrumenten die het compromis zoeken en voor meerdere stijlperiodes open staan. Dat is ook te merken aan wat op het programma staat:
Annelynn zet de beschouwende Passacaglia in d (BuxWV 161) van de Noord-Duitse Buxtehude naast de spetterende Franse virtuositeit van het Toccata van de Dubois.
Bij Michel staat Bachs Preludium & Fuga in A (BWV 536) op de pupiter naast de vierdelige ‘Sonate Pontificale’ van de 200-jarige Lemmens. In tegenstelling tot het vermoeden van plechtigheid dat van de titel uitgaat, valt bij deze geboren Kempenaar een flinke dosis volkse spontaniteit en vrolijkheid te rapen, met als sluitstuk een fuga die ons regelrecht naar de kermis brengt.
Het is nog voor aanvulling vatbaar, maar er ligt alvast een boeiend programma op de plank. Ook het orgel zelf zal de komende weken nog aandacht krijgen.
Het wordt mooi. Hartelijk welkom!
Zoals steeds: gratis toegang.
| Zaterdag 4 november 2023 om 20.00 u. Orgelconcert in de Kapel van Zavelenborre Frans Verbeekstraat 158 B, 3090 Overijse Michel Goossens en Wouter Verheyden, orgel Véronique Rubens, piano |
Met het concert in Zavelenborre zetten we de kers op onze 30ste verjaardagstaart.
Zoals dat hoort: met klank en drank. Dat laatste uiteraard ná het concert.
Aan het orgel werd in de zomermaanden flink doorgewerkt waardoor het heel wat mogelijkheden rijker is geworden (zie volgende rubriek).
Aan het programma wordt nog gepuzzeld. Michel heeft alvast het plan om zijn hommage aan Lemmens af te ronden met diens derde (en laatste) sonate, de ‘Sonate Pascale’.
En ook van een pianistieke wisselnoot zijn we al zeker.
NIEUW IN HET ORGEL VAN ZAVELENBORRE
In zijn huidige opstelling is het orgel van Zavelenborre sinds 2001 in gebruik. Vrij intensief, onder meer als lesorgel van de academie. De speeltafel, die zoals het grootste deel van het orgel afkomstig is uit de voormalige Guido de Brèskerk in Brussel, dateert van 1947. Begrijpelijkerwijze begonnen de contactbakken van de elektrische tractuur regelmatig tekenen van slijtage te vertonen. Daar iets aan doen was meer behelpen dan verhelpen. Het was uitkijken naar een solide oplossing.
Zoals gemeld in vorige nieuwsbrieven konden we via orgelbouwer Jos Moors heel wat materiaal overnemen van een voormalig unitorgel uit hetzelfde atelier (Pels). Daarbij ook de speeltafel met contactbakken van hetzelfde type, maar uitgebreider, recenter en van verbeterde makelij. Die contactbakken waren dus net wat we nodig hadden voor Zavelenborre. Ze kregen een revisie en de nodige aanpassingen.
Daarna begon het werk aan de speeltafel zelf. De oude contactbakken werden afgekoppeld en verwijderd, de nieuwe kregen hun plaats. Vele honderden draadjes moesten eerst losgemaakt en daarna weer op de juiste plaats gesoldeerd worden om de inmiddels vijf aangekoppelde windlades te bedienen. Daar de nieuwe bakken groter zijn, moest ook de diepte van de speeltafel zelf worden aangepast, samen met de inrichting voor het roldeksel.
Het was al bij al een taaie klus die het orgel wekenlang buiten spel zette. Maar de moeite is beloond. Naast de herwonnen bedrijfszekerheid is eindelijk de reeds lang voorziene octaafkoppeling I + III16′ (mét reële uitbreiding van het register bourdon in het laagste octaaf) in functie. Bovendien zullen alle windlades naast de gewone koppeling ook met octaafkoppels 16′ en 4′ beschikbaar zijn (allemaal op het onderste, grotendeels ook op het bovenste klavier).
Dat is dus voorbereid maar op dit moment nog toekomst: er moeten daarvoor (10) knoppen bijkomen op de speeltafel en/of in de elektronische registersturing.
Wel werd in de marge van de werkzaamheden de aansturing van de zwelkasten afgewerkt. Beide zwelkasten hebben nu 3 standen: open, actief (via pedaal) en gesloten. Ze kunnen dus samen bediend worden via het (ene) zwelpedaal, of afzonderlijk terwijl de andere kast volledig open of toe is.
Ook is de vijfde windlade die al sinds 2001 in het orgel ligt te wachten en afkomstig is uit het voormalig Stevensorgel van Tervuren nu in de speeltafel aangekoppeld. Ze zal plaats bieden aan 3 bijkomende registers (wellicht wordt dat 4, 2 2/3 en 2). Het plan is om daar ook de houten 8-voet (waarvan het laagste octaaf thans bovenin het front ‘hangt’) bij aan te koppelen. Het zou natuurlijk prachtig zijn mocht op het novemberconcert al iets daarvan kunnen meeklinken. We zien wel. Echt dringend is dat niet meer. Wat nodig moest gebeuren is achter de rug en het orgel is paraat voor het naderende schooljaar.
Nu denken we eerst aan Huldenberg.
30 JAAR ORGELKRING DRUIVENSTREEK – EEN BEZIGE VZW
Ronde getallen nodigen uit tot een terugblik. Hieronder houden we het bij een summiere opsomming, min of meer chronologisch, en beperkt tot eigen(-handige) initiatieven. Met wat lukte en wat niet -of maar half.
Gelukkig groeiden in de druivenstreekse orgeltuin ook prachtige dingen die anderen voor ons zaaiden: van nieuwbouw (Tervuren) tot restauratie en renovatie (Tombeek, Ottenburg, Sint-Agatha-Rode, Duisburg, …). Een rijkdom waarmee we onze concertagenda’s mogen sieren.
Dat in de Druivenstreek orgels (kunnen) klinken, het hield en houdt ons bezig. Met dank aan ieder die daartoe bijdraagt.
Overijse, Sint-Martinuskerk
1993: Initiatief tot aankoop en medefinanciering van het positieforgel van Ghilain Potvlieghe (1976). Dit “eerste project” gaf aanleiding tot de oprichting van onze vzw. Nadien toevoeging van elektrische windvoorziening en onderhoud.
Merklinorgel (1870): continue inbreng voor onderhoud en gefaseerde restauratie.
Maleizen, Sint-Joostkerk: in 1994 speelklaar maken en inspeling van het Stevensorgel. Daarna raakte het instrument weer in onbruik door de komst van een elektronium en door toenemende oxydatie in de pneumatische speeltafel.
Eizer H. Maria-Magdalenakerk:
grondige herstellings- en renovatiewerken, afgerond met een inspeling in 1997. Onderhoud.
Loonbeek Sint-Antoniuskerk: initiatief tot aankoop en medefinanciering van positieforgel van Johan Deblieck (1998).
In 2000: aankoop van Verschuerenorgel (bouwjaar 1974). Thans verhuurd aan de Sint-Joriskerk in Sint-Joris-Weert, voordien aan respectievelijk Sint-Jozefskerk “Far-West” Vilvoorde, O.L.V. van Troostkerk Vilvoorde, Sint-Agathakerk Sint-Agatha-Rode.
Terlanen, Sint-Michaël: poging tot herstel. Na doortocht van gsm-mast en daarmee gepaard gaande mismeestering van het pijpwerk, uiteindelijk uitgemond in ontmanteling.
Kapel van Zavelenborre:
Voorgeschiedenis van de orgelkring: het orgel (Vandeloo 19…?) uit de voormalige kapel van het Sint-Jozefscollege wordt in 1973 overgebracht naar de kapel; later volgt de elektrificatie van de pneumatische tractuur.
In 2001 wordt het orgel van B. Pels (1947) uit de voormalige Guido de Brèskerk te Brussel overgebracht naar de kapel: verhuis, heropbouw, herstel, compileren van beide instrumenten, uitbreidingen, onderhoud.
2006: recuperatie pijpwerk uit orgel van Slootmaekers in Franciscanenkerk (Paleizenstraat) Laken.
Huldenberg O.L.Vrouwekerk:
gefaseerde herstelling en renovatie, lopende sinds 2007. Elektrificatie in 2016. Pijpenfront in 2022.
2014 Neerijse: schenking van pijpwerk (uit Franciscanenkerk Laken) voor toevoeging van 2 vrije pedaalregisters.
2016: recuperatie van elektrische tractuur en pijpwerk uit Sint-Jozefskerk ‘Kassei’ (Vilvoorde).
Sinds 1993: concerten in heel de Druivenstreek (agenda van 4 concerten per jaar)
Hoeilaart, Sint-Clemenskerk.
Overijse: Sint-Martinuskerk, CC Den Blank, Maleizen, Kapel Beiershof, Jezus-Eik, Tombeek, Kapel van Zavelenborre.
Tervuren: Sint-Janskerk, Duisburg, Moorsel.
Huldenberg: O.L.Vrouwekerk, Loonbeek, Kapel van Keyhof, Sint-Agatha-Rode, Ottenburg.
KORT GENOTEERD
De voorjaarsconcerten in Hoeilaart en Tombeek, twee locaties waarvoor het al een tijdje geleden was, waren meevallers. Met een mooie opkomst, tal van fijne reacties en zeker in Hoeilaart, nadien heel wat belangstelling bij het orgel zelf. In Tombeek was er de meerwaarde van het zeer gezellige glaasje achteraf. Op dat elan wordt het een heel mooi 30ste jaar!
Het orgel van Korbeek-Lo is gerestaureerd en wordt op zondag 1 oktober om 15 u. ingespeeld door organisten uit de regio. Annelynn Ballieu, Bart Stevens, Herman Baumers, Jef Gulinck, Jenny Van den Meersche en Johan Jonniaux zullen het 18de eeuwse instrument in al zijn aspecten laten horen. Gratis toegang.
De orgelklassen van de muziekacademies gaan weer van start. Jongerenén volwassen kunnen er, met of zonder voorkennis, aan de slag op elk niveau. Orgels hebben slechts toekomst als er mensen zijn die ze leren bespelen en benaderen in hun eigenheid. Inschrijven kan nog de eerste weken van september. Sterk aanbevolen!
Orgelkring Vilvoorde concerteert op zondag 15 oktober om 17 u. op de twee orgels in de Grote Kerk. En op zaterdag 16 december om 20 u. zingt Vilvoorde traditiegetrouw ‘Kerstmis op de tonen van het orgel’ tijdens het kerstconcert. Meer info op www.orgelkringvilvoorde.be
Johan Deblieck leverde in 1998 het positieforgeltje voor Loonbeek. Zijn werk wordt inmiddels internationaal geapprecieerd. Hij bouwt nu ook het nieuwe positief voor de Notre-Dame van Parijs. Een opsteker!
TOT SLOT
De volgende nieuwsbrief zal verschijnen in het voorjaar. Krijgt u hem liever per e-mail of per post? Laat het ons weten. Dank om de brief door te sturen aan mogelijke geïnteresseerden.
Vragen of reacties … contacteer ons gerust.
Muzikale groet!
Orgelkring Druivenstreek vzw
Stokkemstraat 31, 3090 Overijse
Tel: 02 687 77 23
rek. nr. (IBAN) BE07 7341 5633 0966
e-mail: info@orgelkringdruivenstreek.be
website: www.orgelkringdruivenstreek.be
