EENENDERTIGSTE NIEUWSBRIEF VAN DE ORGELKRING DRUIVENSTREEK
Overijse, 1 september 2008
Beste lezer,
Een concert in Moorsel, een concert in Zavelenborre, een speciaal evenement rond Olivier Messiaen: alvast drie activiteiten die we u in deze najaarsbrief voorstellen. Daarnaast is er ook ander nieuws: het orgel van Huldenberg bijvoorbeeld, dat aan de voorbije vakantie flink wat opgestoken heeft.
Maar eerst aandacht voor onze concertkalender:
Zondag 28 september om 15.30u
Orgelconcert in de Sint-Jozefskerk te Moorsel
(Tervuren)
met Annelynn Ballieu, Marc Clemeur, Peter De Waele en Michel Goossens
Het orgel van Moorsel is een van de vele instrumenten die Jos Stevens in onze regio bouwde. Het dateert van 1912. De pneumatische tractuur werd recent vervangen door een elektrische. Ook andere renovatiewerken werden door de firma Pieter Vanhaecke uitgevoerd.
We zorgen voor een leuk programma dat voldoende afwisseling biedt qua klank en stijl. Een vriendelijk brokje Lemmens en de “Suite Gothique” van Boëlmann zullen er zeker bij zijn. En Annelynn brengt ook haar altviool mee én muziek die je niet direct op een orgel zou verwachten.
Naar goede gewoonte is de toegang gratis.
Zaterdag 8 november om 20.30u
Orgelconcert in de kapel van Zavelenborre
(Frans Verbeekstraat 158, Overijse)
met
Annelynn Ballieu, Michel Goossens, Soetkin Pirquin, Elke Spans en Michel Terlinck
Uitzonderlijk, omdat Allerheiligen op zaterdag valt, houden we ons Zavelenborre- concert buiten de herfstvakantie.
Het programma is nog in wording. Maar variatie zal er zeker zijn:
Michel Terlinck brengt zijn eigen “Triptiek” op diatonisch accordeon en Elke Spans zet er een geanimeerd fluitconcerto van Vivaldi tegenaan. De klemtoon blijft natuurlijk bij het orgel liggen. Het instrument in Zavelenborre is er sinds vorig jaar trouwens weer flink op vooruit gegaan: zie verder in deze brief.
Komt dat zien – en horen natuurlijk! Toegang gratis.
En dan. Bovenop onze gewone contcertkalender: deze verjaardagshappening!
Zaterdag 11 oktober 20.30 u in de kapel van Zavelenborre
Een avond rond het orgelwerk van
Olivier Messiaen (1908 – 1993)
Wat Buxtehude en Bach zijn voor de barok in 17de en 18de eeuw, wat Franck is voor de romantiek van de 19de eeuw, dat is Messiaen voor de muziek van de 20ste eeuw. Vier eeuwen na mekaar de vernieuwende input krijgen van baanbrekers die zelf organist waren én uitgebreid voor hun instrument schreven: niet alle instrumenten hebben zoveel geluk. Hoewel, zo lijkt het, hoe recenter het werk, hoe minder vanzelfsprekend het gesmaakt wordt.
100 jaar Olivier Messiaen en 15 jaar Orgelkring Druivenstreek: een mooie aanleiding om “de Bach van de 20ste eeuw” van naderbij te leren kennen. Of om, desgevallend, de confrontatie aan te gaan.
Vier organisten slaan de handen in mekaar. Ze spelen, uiteraard, maar geven ook uitleg bij wat ze spelen. Ze vertellen iets – via projectie tonen ze ook iets – over het leven en de denkwereld van de componist, over zijn orgel in de Parijse Sainte-Trinité,… Ze staan ook stil bij specifieke aspecten van Messiaens werk: het gregoriaans, de vogelzang, de kleurwerking, het gebruik van modi en speciale ritmes. Dat alles met enig enthousiasme én met de duidelijke bedoeling om ook de volslagen leek te boeien.
Volgende werken worden gespeeld:
– “Dieu parmi nous” uit “La nativité du seigneur” (1935)
– Le banquet céleste (1926)
– 8ste meditatie uit “Méditations sur le mystère de la Sainte Trinité” (1969)
– L’ Acension (1934), de volledige 4-delige cyclus.
Uitvoerders zijn Annelynn Ballieu, Ivan De Goeyse, Michel Goossens en Stijn Hanssens. Deze laatste voltooide naast zijn specialisatie orgel ook de compositie-opleiding aan het Lemmensinstituut. Deskundigheid, een orgeltype dat zich voor deze muziek goed leent met de speeltafel bij de luisteraar: we beschikken over bijzondere troeven om ons opzet vorm te geven.
Na afloop heffen we het glas op allles wat ons kan plezieren: 15 jaar orgelkring –
wat al gerealiseerd is en wat nog komen kan, op orgels die we hebben en orgels die we dromen, op componisten en organisten van alle slag, op muziek en vriendschap en op onze hopelijk geslaagde Messiaen-exploratie.
CONCERTKALENDER 2009
Het jaarlijks terugkerend patroon van drie concerten op dezelfde plaats (Tervuren, Tombeek, Zavelenborre) en rond hetzelfde tijdstip blijkt vruchten af te werpen: voor ons laatste concert in Tombeek mochten we zowaar een volle kerk aantreffen. Toch moeten we dat schema weer een beetje overhoop halen. We ruilen het vast concert van Tervuren met het “ambulante” waarmee we in 2009 Duisburg aandoen. Het ziet er dan zo uit:
– Zondag 1 maart 2009 om 15u30: Duisburg
– Zaterdag 4 juli 2009 om 20.30u: Tombeek
– Zondag 27 september 2009 om 15.30u:Tervuren
– Zaterdag 7 november 2009 om 20.30u: Zavelenborre
Bij de samenstelling van de programma’s houden we zeker rekening met de 200ste verjaardag van Felix Mendelssohn. Die schreef gedenkwaardige bladzijden orgelmuziek!
UITNODIGING ALGEMENE VERGADERING
Graag nodigen wij alle leden uit op de jaarlijkse algemene vergadering. Deze gaat zoals steeds door op de tweede donderdag van februari: donderdag 12 februari 2009 om 20.30u in GCC Den Blank te Overijse.
Op de agenda: – goedkeuring verslag vorige algemene vergadering
– verslag 2008 en planning
– financieel verslag en goedkeuring van de rekeningen.
– varia
VAKANTIEGENOEGENS
In Terlanen hebben we, op vraag van de kerkfabriek, en in ruil voor het resterende pijpwerk, de windlades, het wellenbord en de (door ons nieuw aangebrachte) draagstructuur afgebroken zodat het doksaal vrij is. Alleen het zinken front – het laagste octaaf van de prestant 8 op een pneumatische lade – is als decorum blijven staan. Het orgel stelde niet veel voor. Het stond haast onmogelijk opgesteld, de houtworm was doortastend tekeer gegaan en onze pogingen om er iets van te maken werden finaal doorkruist door de installatie van gsm-centrales. Het zij zo. En misschien kan het gerecupereerde materiaal hier of daar nog renderen. Bijvoorbeeld in Huldenberg.
Het orgel van Huldenberg is flink gevorderd. Terwijl het reciet spelende blijft voor diensten, werken we aan het hoofdwerk (zie vorige nieuwsbrief).
– De windlade en het pijpwerk zullen geen hinder meer hebben van invallend vuil: onder het gewelf hebben we een (ademende) folie aangebracht.
– Aan de muur van de westgevel werden de loshangende stukken kalk weggenomen. Daarna werd ook hier een noppenfolie aangebracht die het orgel vrijwaart van invallend vuil en tegelijk een goede verluchting van de muur verzekert. Na een intensieve stofzuigbeurt kunnen we dus “proper” werken.
– 120 membranen die de pijpen bedienen die spelen in het hoofdwerk én in het vrij pedaal, werden gedemonteerd, proper gemaakt, van een nieuwe belering voorzien – we gebruikten daarvoor de duurzame kunststof “polypel” – en opnieuw gemonteerd. Problematisch waren de ingeroeste vijzen en de moeilijke bereikbaarheid. We willen immers de windlades op hun plaats laten staan om te vermijden dat alle loden buizen van de pneumatiek moeten losgemaakt worden.
– Vooral in de eikenhouten delen zitten de vijzen letterlijk roestvast. Zo bijvoorbeeld de lades met de pneumatische relais die de “uitlatende wind” van de speeltafel omzetten in “inlatende” om de membraanlatten aan te sturen. Anders dan in andere pneumatische orgels zitten die niet in de speeltafel, maar bij de windlade. Hier hebben we het hout rond de vijzen in de planken moeten uitboren. Om vast te stellen – en dat is het goede nieuws – dat het leer van de balgjes binnenin nog wel lange tijd meekan. Dat laten we dus zo: de lade is nu immers voor herstelling toegankelijk indien nodig.
– Het laagste octaaf van de prestant 8 is oud en gehavend. De pijpen ondergingen al vele reparaties. In een vorig leven stonden ze in het front. Dat is te zien aan restanten van tinfolie. Ofwel zijn ze aan de opsnede doorgezakt, ofwel zijn het de pijpvoeten die ingedrukt zijn onder het eigen gewicht van de loden pijpen. We konden er al een viertal herstellen. En het is wonder hoe goed die “ouwe rommel” dan klinkt.
– Een mindere noot: we hadden vorig jaar al een 12-tal houten pijpen van de Sousbasse 16 met Xylamon behandeld. Omdat je dat goedje beter buiten houdt hadden we de pijpen op een afgesloten zijpleintje van de kerk gestapeld, met een zeil erover. Pijpen en zeil zijn verdwenen. Zomaar… spoorloos. De erfenis van Terlanen kan dus van pas komen.
Het orgel van Zavelenborre heeft weer enkele mogelijkheden bijgekregen.
– Waar de werken III en IV gewoon aangehangen waren aan respectievelijk I en II , zijn deze nu afzonderlijk te koppelen, zowel aan het pedaal als met beide klavieren. Dit dank zij uitbreiding van de contactbakken.
– Het pedaal is uitgebreid met een Echobas 16′
– Dankzij bijkomende blaasbalgen beschikken de prestanten en de gedekten van het vrij pedaal nu over een afzonderlijke winddruk in overeenstemming met de constructie en de intonatie van de pijpen.
– De stand van de zwelkast is op de speeltafel gevisualiseerd met LED’ s.
– Als alles volgens plan verloopt, zullen we binnenkort beschikken over een computerprogramma om registercombinaties te beheren. Voor het concert rond Messiaen is zo iets geen luxe.
KORT GENOTEERD
– De Vilvoordse Orgelkring bestaat 10 jaar. Dat wordt gevierd met een jubileumconcert op zaterdag 18 oktober om 20.00u in de kerk van OLV van Goede Hoop (“Grote kerk”) van Vilvoorde
– Annelynn Ballieu speelt op dinsdag 16 september om 14.30u als examen 1ste jaar specialisatie orgel ‘L’Ascencion’ van Messiaen in het Lemmensinstituut.
– Op 8 juni 2008 was er het introductieconcert van ons Verschuerenorgel in Sint-Agatha-Rode. Johan Huvenne nam op overtuigende wijze de hoofmoot van het programma voor zijn rekening. De kerkfabriek zorgde voor een receptie achteraf.
– Als wisselnoot op de voorbije concerten kregen we gesmaakte bijdragen van Jan de Kloe (gitaar) in Tervuren, Saskia Martens (dwarsfluit) in St-Agatha-Rode en van Marcel Schmitz (bas-bariton) in Tombeek. En zij willen dat nog wel eens doen!
– Het nieuwe schooljaar is gestart. Ook in de orgelklassen van de muziekacademies. Open voor jongeren én volwassenen. Contacteer ons gerust.
TOT SLOT
De volgende nieuwsbrief zal verschijnen na onze algemene vergadering, eind februari 2009.
Orgelminnende groet,
Orgelkring Druivenstreek VZW
Stokkemstraat 31, 3090 Overijse.
Tel: 02 687 77 23
rek. nr. 734 – 1563309 – 66.
e-mail: info@orgelkringdruivenstreek.be
Mail ons indien u graag de nieuwsbrief per e-mail krijgt.
Bekijk ook onze website: www.orgelkringdruivenstreek.be
